پـروتـز دنـدان
پروتز دندانی نوعی وسیله دندانپزشکی است که جای دندان از دست رفته را میگیرد یا نقص دندان را میپوشاند. این وسایل دندانپزشکی شامل ایمپلنت دندان، تاج، پل، دندان مصنوعی و روکشدندان است. برخی از این پروتزها قابل جابهجایی در دهان و برخی دیگر ثابت هستند.
پروتز دندان ثابت: روکش تکواحدی دندان، بریج دندان، ونیر، اینله و آنله و ایمپلنت دندان
پروتز دندانمتحرک: پروتز دندانی پارسیل، دندان مصنوعی
پروتز دندان نیمهمتحرک: اوردنچر متکی بر ایمپلنت
انـواع پـروتـزهـای دنـدان
پروتز ثابت دندان یکی از انواع مختلف پروتزها میباشد که معمولا به نام عمومی روکشدندان در بین افراد جامعه شناخته میشود. در صورت استفاده از پروتز دندان ثابت، نمیتوانید آن را از دهان خود خارج کنید.
برای دندانهای مفقوده یا اصلاحات دندانی در دندانپزشکی استفاده میشوند. این نوع پروتزها، به دندانهای باقیمانده به عنوان پایه متصل میشوند و میتوانند برای ترمیم دندانهای مفقوده یا اصلاحات جزئی و گستردهتر در دهان استفاده شوند.
لمینت دندان یک روش زیبایی دندانی است که برای اصلاح و بهبود ظاهر ظاهری دندانها استفاده میشود. این روش به کمک قطعات نازکی از مواد مختلف مانند پرسلن یا سرامیک، روی سطح جلویی دندانها چسبانده میشود.
اینله یک نوع پروتز دندانی است که معمولاً برای ترمیم دندانهای دارای مواد تخریب شده، مانند حفرهها یا کاویتیهای بزرگ، استفاده میشود. آنله نیز یک نوع پروتز دندانی ثابت است که بیشتر از منطقهای از دندان بیشتر از این دندان استفاده میکند.
مـراحـل دریـافـت خـدمـات
خدمت مورد نظر خود را جستوجو و یا از بین خدمات موجود، انتخاب کنید.
در قسمت رزرو نوبت ، نوبت مورد نظر خود را انتخاب و ثبت نمایید.
پس از جستوجو و ثبت رزرو خود، تاییدیه شما از طریق پیامک اعلام خواهد شد و میتوانید در تاریخ رزرو شده به کلینیک مراجعه نمایید.
بـرخـی از سـوالات مـتـداول شما
پروتز دندان یک روش درمانی است که برای جایگزینی دندانهای مفقوده یا ترمیم دندانهای آسیبدیده استفاده میشود. این پروتزها میتوانند ثابت یا متحرک باشند و از مواد مختلفی مانند فلزات، پرسلن، یا پلیمرهای خاص ساخته شوند.
فرآیند پروتز دندان شامل مراحل زیر است:
اولین مرحله شامل مشاوره با دندانپزشک و بررسی نیازهای درمانی شماست.
برداشتن اطلاعات و اندازهگیری دقیق دندانها و فکها.
ساخت پروتز در آزمایشگاه دندانپزشکی و سپس نصب آن در دهان.
هزینه پروتز دندان بستگی به نوع پروتز، مواد استفاده شده، تعداد دندانهای شما دارد. به طور معمول، هزینه پروتزهای ثابت بیشتر از متحرک است. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
پروتز دندان، اگر توسط یک دندانپزشک ماهر و با استفاده از مواد با کیفیت و به درستی نصب شود، به طور کلی خطرناک نیست. با این حال، برخی مشکلات مانند عفونتها، عدم تطابق مواد یا اندازهگیریهای نادرست ممکن است به وجود آید، بنابراین اهمیت مشاوره با یک دندانپزشکان ما قبل از شروع فرآیند بسیار بالا است.
نگهداری منظم و درست پروتز دندان شامل مراقبتهای بهداشت دهانی روزانه، شستوشو و تمیزکردن پروتز به طور منظم، و مراجعه منظم به دندانپزشک برای ارزیابی و تنظیمات لازم است.
با توجه به نوع پروتز دندانی که شما نیاز دارید و شرایط دندانی خود، بهتر است با دندانپزشکان ما مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شما را انتخاب کنید. جهت دریافت مشاوره اولیه با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
همه چیز درباره پروتز دندان
- مزایای پروتز دندان
- عوارض پروتز دندان
- پروتز ثابت دندان
- پست و کور ریختگی چیست؟
- مراحل درمان پست و کور دندان توسط دندانپزشک چگونه است؟
- مراحل انجام پست ریختگی چگونه است؟
- روکشدندان چیست؟
- انواع روش های روکشدندان
- پروتز دندان چیست؟
- انواع پروتزهای دندان
- انواع پروتزهای دندانی ثابت
- انواع پروتزهای دندانی متحرک
- مزایای پروتزهای متحرک
- پروتزهای دندانی نیمه متحرک ( Over Denture )
- فلیپر دندان چیست؟
- باید کدام نوع پروتز را انتخاب کنیم؟
- مزایای پروتزدندان
- عوارض پروتزدندان چیست؟
- انواع روکشدندان
- دلایل خارج کردن روکشدندان
- مراحل خارج کردن روکشدندان
- نایتگارد دندان چیست و چه مزایایی دارد؟
- نایتگاردها چگونه از دندانها محافظت میکند ؟
- پست و کور دندان چیست ؟
- انواع پست و کور دندانپزشکی
مزایای پروتز دندان
استفاده از پروتز دندان از فرسایش، سائیدگی، شکستگی و آسیبدیدگی دندانهای باقیمانده جلوگیری میکند. پروتز دندان مانع از جابهجایی یا کج شدن دندانهای طبیعی و اصلی فرد میشود.
• پروتزهای متحرک میتوانند به راحتی از دهان شما خارج شوند یا به دهانتان بازگردند.
• این پروتزها به ترمیم و مراقبت اثربخش از سلامت دندان و دهان کمک میکنند.
• استفاده از پروتزهای دندانی از تحلیل استخوان فک جلوگیری میکنند.
• استفاده از پروتز برای افرادی که دندان خود را از دست دادند، منجر به بهبود کیفیت زندگی و افزایش اعتماد به نفس میشود.
عوارض پروتز دندان
۱.آلرژی و حساسیت به پروتز
برخی از افراد به مواد موجود در پروتزهای دندان آلرژی دارند. همچنین در تاجدندان از موادی استفاده میشود که ممکن است این حساسیت را بیشتر کند. در این صورت دندان در قسمت تاج به خوبی پوشانده نمیشود و مشکلات بیشماری را برای بیمار به وجود میآورد. در صورت مشاهده هر نوع آلرژی سریعا به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
۲. احساس ناراحتی در دهان به خاطر وجود جسم خارجی
در روزهای اول پس از نصب پروتز ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید و پروتز کمی شما را اذیت کند. زیرا جسم اضافهای در دهان شما وجود دارد. مطمئن باشید که این احساس با گذشت زمان از بین خواهد رفت.
طبق تحقیقات، ۹۰٪ این موارد بعد از مدتی بهبود پیدا میکنند. اما در صورت وجود این حس بعد از گذشت مدتی باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا ریشه اصلی آن پیدا شود.
۳. شلشدن تاجدندان در روزهای اول
یکی از مشکلات شایعی که برای بسیاری از متقاضیان پروتز دندان وجود دارد، شل شدن تاجدندان بعد از پروتز است. شما میتوانید با رعایت دستورات پزشک پس از نصب پروتز دندان (مانند مصرف موادغذایی نرم، جویدن آهسته غذا و عدم استفاده از غذاهای چرب)، از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
پروتز ثابت دندان
پروتز ثابت دندان یکی از انواع مختلف پروتزها میباشد که معمولا به نام عمومی روکشدندان در بین افراد جامعه شناخته میشود. در صورت استفاده از پروتز دندان ثابت، نمیتوانید آن را از دهان خود خارج کنید. به همین دلیل، این پروتز در دستهبندی پروتزهای ثابت قرار میگیرد.
پروتز ثابت میتواند بر روی ایمپلنت یا دندان اصلی فرد قرار بگیرد. این موضوع، بستگی به وضعیت و شرایط دندان شما دارد و تشخیص آن بر عهده دندانپزشک است.
این نوع پروتز به وسیله چسب مخصوص یا پیچ به دندان یا ایمپلنتدندان وصل میشود و فقط دندانپزشکی که برای نصب روکش به آن مراجعه کردهاید میتواند آن را از دهان شما خارج کند.
پست و کور ریختگی چیست؟
پست و کور ریختگی یا همان اختصاصی منحصراً برای دندان خود فرد و در لابراتوار ساخته میشود که طی دو جلسه درمان انجام میگردد.
پست و کور اختصاصی میتواند توسط فلز ریختگی و یا با استفاده از زیرکونیا توسط تکنولوژی CAD CAM ساخته شود. برای ساخت این نوع پست و کور نیاز به قالبگیری از دندان فرد است.
پست و کور اختصاصی را میتوان با استفاده از الگویی که مستقیماً در دهان بیمار ساخته شده است و یا از روی الگویی که به طور غیرمستقیم در لابراتوار ساخته شده است، ساخت.
مراحل درمان پست و کور دندان توسط دندانپزشک چگونه است؟
– انجام درمانریشه:
شامل عصبکشی و پرکردن دندان
-گذاشتن پست در ریشهدندان:
پست یا پین دندان Post/pin در داخل ریشه عصبکشی شده قرار داده می شود و پست به داخل ریشهدندان چسب زده می شود. بهطوریکه تا دو سوم ریشهدندان را در بر بگیرد.
-ساخت تاجدندان:
این قسمت از فرایند بازسازی که به core معروف است را میتوان هم با مواد فلزی مانند آمالگام دندانی برای دندانهای خلفی و هم میتوان با مواد کامپوزیتی هم رنگ دندان برای دندانهای پیشین ساخت.
-ساخت روکش بر روی دندان:
این مرحله تکمیلکننده مراحل قبلی درمان بوده و می تواند از شکسته شدن مواد ترمیمی و دیوارهای نازک باقیمانده تاجدندان جلوگیری کرده و در کل باعث تقویت تاجدندان ترمیم شده و نیز افزایش مقاومت آن در برابر نیروهای وارده در طی عمل جویدن گردد.
مراحل انجام پست ریختگی چگونه است؟
۱. ابتدا یک قالب از داخل ریشهدندان گرفته می شود و برای لابراتوار ارسال میگردد.
۲. لابراتوار با آلیاژهای مخصوص فلزی، پست را میسازد.
۳. طی جلسه دوم مراجعه بیمار یک پست فلزی ریختگی که توسط لابراتوردندانسازی ساخته شده، داخل ریشهدندان به وسیله سمان پلی کربنات و یا زینک فسفات چسبانده می شود
روکش دندان چیست؟
روکشدندان یا تاجدندان (Dental Crown) قطعهای است پروتزی در دندانپزشکی که با هدف محافظت از دندان یا پایه ایمپلنت روی آن قرار میگیرد و کاملا شکل دندانطبیعی انسان را دارد. این پروتز پس از قالبگیری توسط دندانپزشک در لابراتوار ساخته شده و دوباره توسط دندانپزشک روی دندان یا پایه چسبانده میشود. با کمک روکش، دندان شما از نظر ظاهری دقیقا به ظرافت، زیبایی و فرم یک دندان طبیعی و سالم خواهد بود. روکشها در دسته پروتز دندانی جای میگیرند و یا بر روی دندان طبیعی فرد قرار میگیرد (معمولا بعد از عصبکشی دندان)، یا بر روی پایه ایمپلنتدندان.
انواع روشهای روکش دندان
به طور کلی انواع روکشدندانی عبارتند از:
۱. روکش تمام پرسلن یا تمام چینی
روکشهای تمام چینی از جنس سرامیک ساخته شدند و به روکشهای تمام سرامیکی و تمام پرسلن نیز شهرت دارند. این روکشها، محبوبترین نوع روکش در بین تمام روکشهای دندان هستند.
کاربرد روکش تمام پرسلن عمدتا برای برای دندانهای جلوییفک است. زیرا ظاهر طبیعی، سفید و زیبایشان، ظرافت یک دندانطبیعی را به فرد هدیه میدهد.
انواع روکشهای تمام سرامیکی عبارتند از:
• روکشهای زیرکونیا ( Zirconia Crowns )
روکشهای زیرکونیا یکی از جدیدترین و پرکاربردترین روکشهای امروزی هستند که در تولید آنها از بهترین مواد سرامیکی استفاده میشود. شفافیت، ظاهر و ماندگاری این روکشها شبیه به یک دندان طبیعی است و به دلیل مقاومت بالایشان، هم برای دندانهای خلفی و هم قدامی قابل استفاده است.
• روکشهای سرامیک شیشه ( Glass Ceramic )
انواع مختلفی از روکشهای سرامیک شیشه وجود دارند. برای مثال روکش ایمکس (Emax)، Empress LiSi, یا Suprinity. این نوع روکشها استحکام، زیبایی و ظرافت کمتری نسبت به روکشهای زیرکونیا دارند.
• روکشهای سرامیک هیبرید ( Hybrid Ceramic )
مواد تشکیلدهنده روکش سرامیک هیبرید از ترکیب مواد سرامیکی و کامپوزیتی بدست میآید. این روکشها از نظر زیبایی و مقاومت نسبت به ۲ نوع روکش قبل درجه پایینتری دارند و برای کسانی که عاج دندان کمی دارند مورد استفاده قرار میگیرد.
۲. روکشهای رزینی
روکشهای رزینی از جنس پلاستیک هستند و بیشتر جنبه موقتی دارند. یعنی، در مواقعی که دندان فرد تراش میخورد و منتظر تهیه روکش خود در لابراتوار است، برای پرکردن فضای خالی از این روکش استفاده میشود.
۳. روکش تمامفلزی
روکشهای دندان فلزی را از آلیاژهای مختلفی مانند فلز، نیکل، کروم و یا حتی طلا میسازند. تاجهای این فلزات تحمل بالایی در مقابل جویدن و گاز گرفتن دارند. به همین دلیل، ماندگاری بالایی دارند و به ندرت دچار ترکخوردگی و شکستگی میشوند.
در مقابل این مقاومت بالا، روکشهای فلزی دارای معایب و نقطه ضعفهایی چون رنگ نازیبا و قیمت زیاد هستند. اما میتوان آنها را بهترین نوع روکش برای دندانهای آسیاب خارج از دید معرفی کرد.
پروتز دندان چیست؟
پروتز دندانی نوعی وسیله دندانپزشکی است که جای دندان از دست رفته را میگیرد یا نقصدندان را میپوشاند. این وسایل دندانپزشکی شامل ایمپلنتدندان، تاج، پل، دندان مصنوعی و روکشدندان است. برخی از این پروتزها قابل جابهجایی در دهان و برخی دیگر ثابت هستند. پروتزهای دندانی، بهترین راهکار برای ترمیم دندان آسیبدیده و یا از دسترفته است که با توجه به طراحی منحصر به فردی که برای هر شخص دارند، علاوه بر کاربرد بالا، تاثیر زیادی نیز روی زیبایی چهره فک میگذارند.
انواع پروتزهای دندان
به طور کلی میتوان پروتزهای دندانی را به سه دسته تقسیم کرد:
• پروتز دندانثابت
روکش تکواحدی دندان، بریج دندان، ونیر، اینله و آنله و ایمپلنت دندان
• پروتز دندانمتحرک
پروتزدندانی پارسیل، دندان مصنوعی
• پروتز دندان نیمهمتحرک
اوردنچر متکی بر ایمپلنت
هر یک از این پروتزها برای شرایط خاصی مناسبتر هستند و ممکن است برای گروهی از افراد، فواید بیشتری نسبت به گروه دیگر داشته باشند. در ادامه، به توضیح هر یک از انواع پروتزدندان خواهیم پرداخت.
پروتز ثابتدندان :
یکی از انواع مختلف پروتزها میباشد که معمولا به نام عمومی روکشدندان در بین افراد جامعه شناخته میشود. در صورت استفاده از پروتز دندانثابت، نمیتوانید آن را از دهان خود خارج کنید. به همین دلیل، این پروتز در دستهبندی پروتزهای ثابت قرار میگیرد.
پروتز ثابت میتواند بر روی ایمپلنت یا دندان اصلی فرد قرار بگیرد. این موضوع، بستگی به وضعیت و شرایط دندان شما دارد و تشخیص آن بر عهده دندانپزشک است.
این نوع پروتز به وسیله چسب مخصوص یا پیچ به دندان یا ایمپلنتدندان وصل میشود و فقط دندانپزشکی که برای نصب روکش به آن مراجعه کردهاید میتواند آن را از دهان شما خارج کند.
انواع پروتزهای دندانی ثابت
۱- روکش تکواحدی دندان (single dental crown)
زمانی که ساختاردندان ضعیف باشد و نیاز به محافظت و حمایت داشته باشد، میتوان از روکش استفاده کرد. همچنین در برخی موارد روکشدندان برای زیبایی نیز استفاده میشود. بعضی افراد به دلیل نداشتن بعضی از دندانهای آسیابی مشکلاتی را در جویدن و بلع دارند که روکشدندان به کمک این افراد میآید و جویدن را برای افراد راحتتر میکند.
۲- بریجدندان (dental bridges)
از انواع پروتزهای دندانی میتوان به بریجدندان اشاره کرد. پروتز ثابتدندان که بسیار مورد استفاده قرار میگیرد همین نوع از پروتزدندان است. از این نوع پروتز زمانی استفاده میشود که بیمار بیشتر از یک دندان را از دستداده باشد و دندانهای از دسترفته بیندو دندان دیگر قرار گرفته باشند. در این حالت دندانهای کناری تراشیده میشوند و یک پل یا bridge بین دندانهای اصلی زده میشود. بدین صورت ناحیه خالی بین دندانها پر میشود و زیبایی فرد باز میگردد.
۳- ونیرها (Veneer)
لمینتدندان یا ونیرها یکی از مدرنترین رویکردهای حل مشکلات زیبایی در دندانپزشکی پیشرفته امروزیاست.
ونیرهای لمینتی بسیار نازک هستند و به سطح جلویی دندان موجود میچسبند. در نتیجه استفاده از لمینت، شما لبخندی زیباتر و طبیعیتر از همیشه خواهید داشت.
۴- اینله ها و انله ها ( Inlays And Onlays )
در مواردی که پوسیدگیهای دندان، تاج دندان را به شدت تخریب کرده است یا زمانی که میزان حفره ایجاد شده در دهان به قدری زیاد باشد که نتوان از روشهای کلاسیک برای پرکردن دندان استفاده کرد، اینله و اونله به کار برده میشود.
اینله و انله دندان، نسبت به روکشدندان بسیار با دوامتر و مستحکمتر هستند. اینله و انله دندان با پرکردن دندان کاملا متفاوت است. در این روش، ساختار دندان حفظ میشود و پس از قالبگیری، قسمت مشخصشده دندان در لابراتوار ساخته میشود.
۵- ایمپلنتهای دندانی ( Dental Implants )
یکی از جایگزینهای ریشه دندان، ایمپلنت است. ایمپلنتدندان با یک پایه قوی در فک، چیزی شبیه به یک دندانواقعی را برای شما ایجاد میکند. این قطعه از تیتانیوم خالص تولید میشود که ضرری برا بدن انسان ندارد و به شکل یک میله باریک در استخوان فک قرار میگیرند. انواع ایمپلنت دندان عبارتند از:
• اندوستیال (endosteal): این نوع ایمپلنت در درون استخوان فک قرار میگیرد که امروزه تنها از این نوع ایمپلنت به دلیل استحکام بیشتر استفاده میکنند.
• سابپریوستیال (subperiosteal): این نوع از ایمپلنت بر روی استخوان آرواره و در زیر بافت لثه قرار میگیرد و امروزه دیگر از این نوع ایمپلنت استفادهای نمیشود.
انواع پروتزهای دندانی متحرک
پروتز متحرکدندان، هم به راحتی بر روی لثهها قرار میگیرد و هم میتوان به آسانی آن را از دهان خارج کرد. در صورتی که فرد تمامی دندانهای خود را کشیده باشد، میتواند از پروتزمتحرک کامل استفاده کند. در بسیاری از مواقع، بیمار ممکن است در ابتدای استفاده از این نوع پروتز احساس خوبی نداشته باشد اما با استفاده بیشتر و گذشت زمان این حس از بین میرود.از معایب این نوع پروتز دندان، تحلیل رفتن استخوان فک به مرور زمان است. برای جلوگیری از این مشکل، باید هر ۱ تا ۲ سال یکبار استخوان فک چک شود و هر ۵ تا ۷ سال یکبار نیز باید جایگزینی استخوانها صورت گیرد.
۱- پروتز دندانی پارسیل (partial prosthesis)
پروتز دندانی پارسیل که به نام «دندانتکهای» نیز شناخته میشود یکی از انواع پرکاربرد پروتز هستند. جالب است بدانید که پروتز پارسیل خود دارای انواع مختلفی است که در زیر به آنها اشاره کردیم:
• پروتز دندانی پارسیل فلیپر (سراسر آکریل)
• پروتز کرم کبالت
البته توجه داشته باشید که پروتز دندانی پارسیل به دلیل داشتن گیرههای از زیبایی ظاهری برخوردار نیست.
۲- پروتز کاملدندان یا دستدندان (denture)
پروتز کاملدندان یا دستدندان نوعی پروتز متحرک و مناسب افرادی است که هیچ دندانی در دهان خود ندارند (برای مثال افراد مسن و پدربزرگها و مادربزرگها).
این در حالی است که این روزها به دلیل وجود ایمپلنت و سپس لمینت دندان، استفاده از پروتز کاملدندان یا دست دندان به شدت کاهش یافته است. البته توجه داشته باشید ایمپلنتدندان در مقایسه با پروتز کاملدندان بسیار هزینهبردار و گران است.
جالب است بدانید که پروتز کامل نیز در دو نوع معمولی و لثه نرم موجود میباشد. هر دوی این مدلها نیز از دو قسمت سفید (دندان) و صورتی (لثه) تشکیل میشود.
توجه داشته باشید که تمیزنمودن لثه نرم بسیار دشوار و طاقت فرسا است. همچنین احتمال رشد و تکثیر باکتریها و قارچها در خلل و فرج لثههای نرم بسیار زیاد است. به همین دلیل، این روزها کمتر کسی از پروتز کاملدندان استفاده میکند.
مزایای پروتزهای متحرک
پروتزهای متحرک این قابلیت را دارند که اختیار آنها در دست بیمار باشد. در این نوع پروتزها، به چسب و تراش دندانهای مجاور (در صورت استفاده از پروتزهای جزئی) نیاز نخواهد بود.
ضمن اینکه این نوع پروتزها مانند دندانهای طبیعی عمل میکنند؛ به راحتی در دهان جا میگیرند، باعث زیبایی دهان و دندان میشوند، صحبتکردن و غذاخوردن با آنها نیز راحت است که گاهی اوقات تا دو هفته طول میکشد.
اگر با علایم غیرعادی مواجه شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
پروتزهای دندانی نیمهمتحرک ( Over Denture )
اوردنچر (over denture) نوعی پروتز دندانی نیمهمتحرک است که بر روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت قرار می گیرد و نسبت به پروتزهای دیگر راحتتر است. این نوع پروتزها دارای قسمتی به نام اتچمنت هستند که به دندانها و یا ایمپلنتها متصل میشوند.
این کار به ثابت نگه داشتن پروتزها در دهان کمک میکند. در عین حال پروتزهای نیمهمتحرک نیز میتوانند از دهان بیرون آورده و تمیز شوند. از آنجا که قسمت اتچمنت پروتزهای نیمهمتحرک هر چند وقت یکبار کهنه و غیرقابل استفاده میشود، بهتر است تعویض گردد.
اوردنچر متکی بر ایمپلنت ( over denture )
اوردنچر نیز نوعی پروتز کامل دندانیمتحرک میباشد که روی هر دو پایه دندانی یا چندین پایه ایمپلنت قرار میگیرد. این دستگاه در مقایسه با پروتز کامل دندان بسیار آسانتر و راحتتر میباشد با این وجود متحرک میباشد و در نتیجه مانند پروتز ثابتدندان راحت نخواهد بود.
فلیپر دندان چیست؟
فلیپردندان که بسیاری از افراد آن را با نام بالهدندانی نیز میشناسند، یک وسیله دندانپزشکی است که برای جایگزینی یک یا چند دندان مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله معمولا یک راه حل موقت است که تا زمانی که یک وسیله دائمیتر مانند ایمپلنت دندان یا بریج روی دندان قرار میگیرد، استفاده میشود.
فلیپردندان شامل یک دندان مصنوعی است که به یک پایه پلاستیکی یا اکریلیک متصل است. این وسیله به گونهای قالبگیری میشود که روی لثههای بیمار سوار شود. پایه فلیپر دندان معمولا رنگی است تا با خط لثه بیمار مطابقت داشته باشد و در هنگام پوشیدن آن کمتر دیده شود.
باید کدام نوع پروتز را انتخاب کنیم؟
در مورد انتخاب نوع پروتز، باید تصمیمگیری نهایی را بر عهده دندانپزشک متخصص پروتز بگذارید. زیرا او بیشترین اشراف را به وضعیت دهان و دندان شما دارد.
تصمیمگیری در خصوص انتخاب بهترین پروتز دندان به تعداد دندانهای خراب شده و از بین رفته نیز بستگی زیادی دارد. برای مثال، اگر تمام دندانهای یک فک دچار مشکل باشند، بهتر است از دندانمصنوعی و یا پروتز یک سره استفاده کنید.
اما اگر تنها یکی دو دندان خراب داشته باشید، میتوانید نسبت به درمان همان دندانها اقدام کنید و نهایتا با ایمپلنت دندان، مشکل را برطرف کنید
مزایای پروتز دندان
• استفاده از پروتز دندان از فرسایش، سائیدگی، شکستگی و آسیبدیدگی دندانهای باقی مانده جلوگیری میکند.
• پروتز دندان مانع از جابهجایی یا کجشدن دندانهای طبیعی و اصلی فرد میشود.
• پروتزهای متحرک میتوانند به راحتی از دهان شما خارج شوند یا به دهانتان بازگردند.
• این پروتزها به ترمیم و مراقبت اثربخش از سلامت دندان و دهان کمک میکنند.
• استفاده از پروتزهای دندانی از تحلیل استخوان فک جلوگیری میکنند.
• استفاده از پروتز برای افرادی که دندان خود را از دست دادند، منجر به بهبود کیفیت زندگی و افزایش اعتماد به نفس میشود.
عوارض پروتز دندان چیست؟
قرارگیری هر جسم خارجی در دهان، میتواند خطرآمیز باشد. پروتزهای دندانی هم از این قائده مستثنی نیستند. در ادامه، به تعدادی از عوارض احتمالی پروتزهای دندانی اشاره خواهیم کرد.
۱. آلرژی و حساسیت به پروتز
برخی از افراد به مواد موجود در پروتزهای دندان آلرژی دارند. همچنین در تاجدندان از موادی استفاده میشود که ممکن است این حساسیت را بیشتر کند. در این صورت دندان در قسمت تاج به خوبی پوشانده نمیشود و مشکلات بیشماری را برای بیمار به وجود میآورد. در صورت مشاهده هر نوع آلرژی سریعا به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
۲. احساس ناراحتی در دهان به خاطر وجود جسم خارجی
در روزهای اول پس از نصب پروتز ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید و پروتز کمی شما را اذیت کند. زیرا جسم اضافهای در دهان شما وجود دارد. مطمئن باشید که این احساس با گذشت زمان از بین خواهد رفت.
طبق تحقیقات، ۹۰٪ این موارد بعد از مدتی بهبود پیدا میکنند. اما در صورت وجود این حس بعد از گذشت مدتی باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا ریشه اصلی آن پیدا شود.
۳. شلشدن تاجدندان در روزهای اول
یکی از مشکلات شایعی که برای بسیاری از متقاضیان پروتز دندان وجود دارد، شل شدن تاجدندان بعد از پروتز است. شما میتوانید با رعایت دستورات پزشک پس از نصب پروتزدندان (مانند مصرف موادغذایی نرم، جویدن آهسته غذا و عدم استفاده از غذاهای چرب)، از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
انواع روکشدندان
در دندانپزشکی استفاده از سه نوع روکش مرسوم است:
روکشدندان تمام فلز
هنگامی که امکان تراشدندان به مقدار کافی نباشد بهترین گزینه استفاده از روکش تمامفلز است.در موارد زیادی برای آخرین دندان هر طرف می توان از این روکش استفاده کرد.این روکش مقاوم است اما زیبایی ندارد و سریع آماده می شود.
روکشدندان تمام سرامیک(زیرکونیا)
دندانهای عقب ممکن است در اثر فشار زیاد شکسته شوند.این روکش شباهت رنگی بیشتری با دندان های مجاور خود دارد و معمولا طبیعی به نظر می رسد.
روکشدندان PFM ( لایه ای از سرامیک روی آستر فلزی قرار گرفته است)
مرسوم ترین روکشدندان،روکش PFM است.این روکش بیشتر برای دندانهای عقب استفاده می شود و برای دندانهای جلو چند سالی است کمتر از آن استفاده می شود.دوام و کیفیت این روکش مانند روکش تمامسرامیک است.
روكشهاي فول زيركونيا :
این نوع روکش مانند روکشهای تمام سرامیک (زیرکونیا)است با این تفاوت که فاقدسرامیک روی فریم است.این روکش نازکتر و سبکتر است اما درخشندگی کمتری دارد.روکش های فول زيركونيا به دلیل تکنولوژی بالایی که دارد برای دندان های عقب که نمی توانیم دیوارههای دندان را به اندازه استاندارد بتراشیم مناسب است. این روکش نسبت به سایر روکشها کمی گرانتر است.
دلایل خارجکردن روکشدندان
به دلایل زیر ممکن است لازم باشد روکشدندان خود را خارج کنید:
• گیرغذائی بین روکشدندان یا دندانمجاور (که ایجاد درد و عفونت لثه می کند )
• شکستگی تاجدندان زیر روکشدندان (منجر به لقشدن روکشدندان می شود )
• فاصله افتادن بین لبه روکشدندان با لثه( به دلیل تحلیللثه )
• عدم رضایت بیمار از شکل یا رنگ روکشدندان
• شکستگی روکشدندان (اعم از شکستگی سرامیک یا فریم روکشدندان )
• درد ، آبسه یا عفونتدندان زیر روکشدندان
مراحل خارجکردن روکشدندان
برای خارجکردن روکشدندان باید مراحل زیر را طی کنید:
گاهی می توان روکشدندان را با چند ضربه از روی دندان جدا کرد. تلاش کنید روکش دندان را با استفاده از وسیله ای به نام Crown Remower خارج کنید.
در صورتی که با استفاده از این وسیله موفق به خارجکردن روکش نشدید،دیواره روکشدندان را توسط فرز ببرید با این کار روکش نصف می شود و خارج می شود.این روش وقت گیر است و نیاز به تزریق بی حسی دارد.اگر قرار باشد دندان زیر روکش کشیده شود، دیگر نیازی نیست که ابتدا روکش دندان را خارج کنید. می توانید روکش را به همراه دندان خارج کنید. در صورتی که روکش با برش خارج شود، دیگر قابل استفاده نیست.
روشهای مختلفی برای خارجکردن روکش دندان وجود دارد. دندانپزشک باید ابتدا وضعیت روکش را بررسی کند سپس بر اساس شرایط یکی از اقدامات زیر را انجام دهد:
• چنان چه امکان انجام اقدامات مراقبتی باشد روکش اصلاح می شود و مطابقت آن با دندان حفظ می شود.
• اگر امکان استفاده مجدد از روکش وجود داشته باشد دندانپزشک با استفاده از روشهای نیمهمراقبتی روکش را با کمترین آسیب خارج می کند.در این روش دندانپزشک یک عدد برش در روکش به وجود می آورد و از این سوراخ برای جداکردن و خارجکردن روکش از دندان استفاده می کند.
• اگر روکش به گونه ای آسیب ببیند که قابل استفاده مجدد نباشد،شکسته می شود و با استفاده از وسایل چرخشی که سرعت بالایی دارد تجزیه می شود تا از اباتمنت یا دندان جدا شود.
نایتگارد دندان چیست و چه مزایایی دارد ؟
استفاده از نایتگارد (Night guard) برای افرادی که هنگام خوابیدن دچار دندان قروچه یا بروکسیسم میشوند بهترین راه حل است. نایتگارد به محافظ دندان قروچه نیز معروف است.بدین صورت که نایتگارد را شب ها به هنگام خوابیدن درون دهان قرار میدهند. البته از نایت گارد فقط برای درمان دندان قروچه استفاده نمیشود بلکه مشکلات دیگری مانند خروپف کردن، اختلال مفاصل گیج گاهی و آپنه یا همان وقفه تنفسی در هنگام خواب را به صورت خفیف تا متوسط را رفع میکند.
برخی از افراد بر اساس تجویز پزشک از محافظ دندان نه تنها در هنگام خوابیدن بلکه در هنگام ورزشکردن برای محافظت از دندان، لثه و لب ها استفاده میکند. نایتگاردها به محافظ دندان قروچه و یا گاردهای دهانی نیز معروف هستند.
نایتگاردها چگونه از دندانها محافظت میکند ؟
نایتگارد که ساخته میشود در زمان استفاده به دلیل فاصلهای که ما بین دندانها ایجاد میکند از ساییده شدن دندانها به یکدیگر جلوگیری میکند اما روند درمانی آن به این صورت است که ارتفاع دندانها را زیاد میکند، در این صورت عضلات فک و صورت به قرار گرفتن در این حالت عادت کرده و پس از اتمام دوران درمان دیگر دچار دندان قروچه نمیشوید.
نایتگاردهای سخت
نایتگاردهای سخت از مواد اکریلیک ساخته شدهاند و از نظر دوام از مدلهای قبلی بهتر هستند. این نوع نایتگاردها برای افرادی که به TMJ مبتلا هستند و عادت به ساییدگی دندان شدید دارند بسیار مناسب هستند.
نایت گاردهای نرم
اگر دندانقروچه شما خفیف است، بهترین گزینه برای شما، نایت گارد نرم است. استفاده از این نوع محافظ در دهان بسیار آسان است و به همین دلیل برای شروع درمان گینه بهتری هستند. افرادی که نمیتوانند در ابتدای امر از نایت گاردهای سفت استفاده کنند، بهتر است زمان کوتاهی را تحت درمان با نایگارد نرم قرار بگیرند. این نوع محافظها نسبت به مدلهای دیگر دوام کمتری دارند و تقریباً هر ۶ ماه یکبار باید تعویض شوند.
پست و کور دندان چیست ؟
هنگامی که پس از عصبکشی مقدار زیادی از تاجدندان از بین میرود، برای ترمیمدندان باید از روکشی به نام پست و کور (post & core) استفاده شود .
روشکار :
از ریشهدندان یک قالب تهیه میشود و به لابراتوار ارسال میشود تا وسیلهی پست ( post ) توسط لابراتوار ساخته شود .
جلسهبعد؛ پست به داخل ریشهدندان چسب زده می شود و یک تاج مصنوعی که به آن کور ( core ) گفته میشود به دندان بیمار میچسبانند، در نهایت قالبگیری شده و روکش تهیه میشود .
دندانهایی که به شدت از بینرفتهاند و فقط ریشه آنها سالم مانده است را میتوان با این روش بازسازی و نهایتا روکش کرد. «پست و کور دندان» در واقع یک تاج دندانفلزی با یک انتهای میلهای شکل است که با قالبگیری از دندان باقی مانده و ریشه آن ساخته میشود. سپس این تاج جایگزین تاج از دسترفته دندان شده (Core) و انتهای میله مانند آن (post) داخل ریشه دندان قرار گرفته، چسبانده می شود. در نهایت روی این مجموعه را یک روکش میپوشاند تا شکل و ظاهر دندان بازسازی شود.
۱. پستدندان :
در دندانهایی که به شدت تخریب شده یا شکستهاند و از تاجدندان فقط ۲-۱میلیمتر باقیمانده است از “پست”که یک میله از جنسهای مختلف است و در ریشهدندان فرو میرود و میچسبد استفاده شده، تاج دندان را روی آن بازسازی میکنند. در حقیقت چون از تاجدندان مقدار خیلی کمی باقیمانده است دیگر هیچ ترمیم یا روکشی روی آن گیر نمیکند و کنده میشود.
بنابراین برای تأمین گیر روکش یا ماده ترمیمی تاجدندان؛ از این میله که محکم داخل ریشه چسبیده و امتداد آن در حد ۳-۲ میلیمتر بیرون آمده استفاده میشود. انواع مختلفی دارد مانند پستهای پیش ساخته (پین داخل کانال دندان)، فایبر پست و پستهای ریختگی که در تصاویر بالا نوع ریختگی نشان داده شده است. لازم به ذکر است دندانی که نیازمند قراردادن “پست “در آن است حتماً باید درمان ریشه (عصبکشی) شده باشد.
پس از اتمام درمان عصبکشی و بازسازی تاجدندان ممکن است دندانپزشک استفاده از روکشدندان را به شما توصیه کند. در برخی موارد نیز ممکن است پیش از روکشکردن دندان نیاز به پست و کور داشته باشید. در اینجا با پستوکور و روش انجام آن بیشتر آشنا میشوید.
۲. کوردندان
گاهیاوقات به علت ترکخوردگی، پوسیدگی گسترده، جداشدن پرشدگی دندان و یا ایجاد سوراخ دسترسی به پالپ، بخش زیادی از ساختار دندان از بین میرود. در چنین شرایطی کور بیلداپ استفاده میشود. core build up به عملی گفته میشود که در آن دندانپزشک ساختار از دسترفته دندان را با یکی از مواد ترمیمی مناسب بازسازی می کند تا دندان آماده دریافت روکش شود. با انجام این کار فونداسیون مناسبی برای پشتیبانی روکش ایجاد میشود.
انواع پست و کور دندانپزشکی
در کل به ۴ دسته تقسیم میشوند .
۱. پستوکور ریختگی
۲. پست فایبرگلاس و کور کامپوزیتی
۳. پست تیتانیوم و کور کامپوزیتی
۴. پست استنلساستیل و کورکامپوزیتی