فـک و صـورت
جراحی فک و صورت شاخه‌ای از تخصص‌های دندانپزشکی و پزشکی است که به تشخیص، درمان و مدیریت مشکلات ساختاری و عملکردی فک، صورت، دهان و گردن می‌پردازد. این جراحی‌ها می‌توانند به دلایل مختلف از جمله ترمیم آسیب‌های ناشی از تروما، اصلاح ناهنجاری‌های مادرزادی، بهبود عملکرد جویدن و گفتار، و حتی زیبایی انجام شوند. جراحی فک و صورت میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران از طریق اصلاح مشکلات ساختاری و عملکردی کمک کند. انتخاب روش جراحی مناسب بستگی به شرایط خاص بیمار دارد و باید توسط یک جراح متخصص و با تجربه انجام شود. مشاوره با جراح و انجام معاینات دقیق قبل از تصمیم‌گیری نهایی ضروری است. جراحی دندان شامل هرگونه جراحی درمانی با هدف درمان یا تصحیح وضعیت دندان‌ها است. در ادامه به برخی از متداول‌ترین جراحی‌های دندانی اشاره خواهیم کرد.
انـواع جـراحـی فـک و صـورت
سینوس لیفت نوعی جراحی دهان و دندان است که در آن ارتفاع حفره دندان‌های فک بالا که در نزدیکی سینوس‌ها قرار دارند را از طریق بالا بردن کف حفره سینوس، افزایش می‌دهند که برای بالا‌بردن کیفیت نصب ایمپلنت صورت می‌گیرد.
تغییرات درخواستی بیمار در نسج نرم نظیر رفع نامتقارن بودن آنها در طرف چپ و راست، حذف خال‌های صورتی و یا تزریق‌های مواد ایمن در نواحی با هدف بهبود زیبایی لب و رفع چین و چروک‌هایی ناحیه صورت از دیگر اقدامات متخصصان جراحی دهان و دندان است.
این جراحی در مواقعی انجام می‌گیرد که می‌خواهیم با حفظ دندان، ریشه‌ی دندان را درمان کنیم. وقتی که دندان به عصب‌کشی جواب نداده و پس از درمان ریشه، هنوز عفونت در زیر ریشه وجود دارد، یکی از روش‌های درمانی، جراحی اپیکو می باشد. در این جراحی، دندان‌پزشک با قطع نوک ریشه دندان و بافتهای عفونی و عروق اطراف آن مانع گسترش عفونت میگردد. این جراحی باید توسط متخصص جراح فک و صورت یا توسط متخصص درمان ریشه انجام شود.
ایمپلنت قطعات مصنوعی دندان، جایگزینی مناسب برای نواحی بدون دندان می‌باشد. متخصصان جراحی دهان و دندان باید بتوانند در قسمتهای بدون دندان کاشت ایمپلنت انجام دهند. با ایمپلنت بیمار حسی شبیه به دندان‌های اولیه خود خواهد داشت. پایه‌ای از جنس تیتانیوم خالص در استخوان فک کاشته میشود و سپس تاجی شبیه به تاج دندان بیمار بر روی آن قرار می‌گیرد. در این روش درمانی در صورتی که استخوان فک بیمار تحلیل رفته باشد باید پیوند استخوان صورت گیرد تا بیمار بتواند کاشت ایمپلنت انجام دهد.
متخصصان جراحی دهان و دندان قادرند ریشه‌هایی که به هر دلیلی در فضای سینوس‌های فک بالا فرو رفته و خارج کردن آنها توسط دیگر دندان‌پزشکان مقدور نیست را خارج نمایند. این پزشکان همچنین، می‌توانند بافتهای اضافی و مزاحمی را که ممکن است برای بیمار اذیت‌کننده باشد را حذف نمایند.
دندان‌پزشک زمانی که درمان‌هایی مانند ایمپلنت را برای بیمار مد نظر دارد، اولین موردی که چک می‌کند استخوان‌های فک بیمار است. در این نوع جراحی، دندان‌پزشک ابتدا استخوان‌های فک بیمار را بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل کند که استخوان تحمل فشار ایمپلنت را دارد. اگر عرض، ارتفاع و شکل استخوان برای درمان ایمپلنت مناسب نباشد با جراحی دهان و استفاده از مواد بیومتریال می‌توان استخوان را تقویت و بازسازی کرد که به آن پیوند استخوان می‌گویند.
معمولاً هر فردی دارای ۲ دندان عقل در فک بالا، ۲ دندان عقل در فک پایین و در مجموع دارای ۴ دندان عقل است. گاهی به دلایلی از جمله دلایل ارثی، بیماری‌های دوران کودکی، عدم هماهنگی رشد استخوان فک با اندازه دندان‌ها و…، این دندان‌ها در داخل فک نهفته باقی می‌مانند.همچنین ممکن است قسمتی از تاج آنها به طور ناقص در دهان ظاهر شود، که در این صورت به آن دندان عقل نیمه نهفته گفته میشود. دندان نهفته عقل دندانی است که از زمان رویش آن گذشته و به دلایل متعدد قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان‌ها قرار گیرد. مناسب‌ترین سنی که میتوانید دندان عقل را جراحی کنید یا بکشید، زیر ۲۰ سالگی می‌باشد. بین ۲۰ تا ۴۰ سال نیز می‌توان اینکار را انجام داد اما بعد از سن ۴۰ سالگی کشیدن آن کار بسیار دشواری است. در صورتی که تاج دندان عقل نهفته نباشد و روی لثه قابل مشاهده باشد، دندان‌پزشک میتواند راحت‌تر آن را خارج کند و به جراحی دندان عقل نیازی نیست. اگر دندان عقل نهفته باشد باید با جراحی آن را خارج کرد
مـراحـل دریـافـت خـدمـات
خدمت مورد نظر خود را جست‌و‌جو و یا از بین خدمات موجود، انتخاب کنید.
در قسمت رزرو نوبت ، نوبت مورد نظر خود را انتخاب و ثبت نمایید.
پس از جست‌و‌جو و ثبت رزرو خود، تاییدیه شما از طریق پیامک اعلام خواهد شد و میتوانید در تاریخ رزرو شده به کلینیک مراجعه نمایید.
بـرخـی از سـوالات مـتـداول شما
جراحی فک و صورت ممکن است با درد و ناراحتی موقتی همراه باشد. با این حال، پزشکان‌ما داروهای مسکن تجویز میکنند تا درد را کاهش دهند و بیمار را راحت‌تر کنند.
زمان بهبودی پس از جراحی فک و صورت بستگی به نوع جراحی، پیچیدگی آن، و وضعیت خود بیمار دارد. معمولاً برای جوش خوردن کامل استخوان و بافت‌ها، چند هفته یا ماه زمان لازم است.
بله، پس از جراحی ممکن است نیاز به مراقبت‌های خاصی داشته باشید، از جمله استفاده از داروهای تجویز شده، رعایت نکات بهداشت دهان و دندان، و اجتناب از فعالیت‌های سنگین.
تغییرات در شکل صورت بستگی به نوع و اهداف جراحی دارد. برای برخی از جراحی‌ها ممکن است تغییرات ظاهری قابل توجهی ایجاد شود، در حالی که در دیگران تغییرات کمتری دیده میشود.
همچنین احتمال عفونت در ناحیه جراحی وجود دارد، اما با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و نگهداری بهداشت دهان، این خطر کاهش می‌یابد.
همه چیز درباره جراحی دهان و دندان
- آلوئوپلاستی چیست؟
- چه موقع آلوئوپلاستی انجام میشود؟
- توصیه جهت مراقبت بعد از جراحیدندان
- جراحی نسج نرم دندان چگونه است؟
- جراحی نسج سخت دندان چگونه است؟
- مراقبت‌های لازم بعد از جراحی نسج سخت
- اکسپوز یا نمایانکردن دندان نهفته چیست؟
- نشانه‌های نهفته بودن یک دندان چیست؟
- روش‌های درمان نهفته بودن یک دندان
- فواید و مزایای اکسپوژر براکتینگ
- آبسه دهان چیست؟
- انواع آبسه دهان
- درمان پالپ دندان دائمی نابالغ (آپکسوژنز) چیست؟
- درمان پالپ دندان دائمی نابالغ (آپکسیفیکیشن) چیست؟
- اپکسیفیکاسیون ریشه دندان چیست؟
آلوئوپلاستی چیست؟
آلوئوپلاستی نوعی عمل جراحی است که فک را در جایی که دندان از بین رفته، تغییر شکل داده و صاف می کند. بخشی از استخوان فک که دندان‌ها را در خود جای داده است، آلوئول نامیده میشود و پلاستی به معنای قالب‌گیری است، بنابراین آلوئولوپلاستی فرآیند قالب‌گیری یا تغییر‌شکل فک است.
چه موقع آلوئوپلاستی انجام میشود؟
این روش را می‌توان هم در زمان کشیدن دندان و هم بعد از بهبود کامل محل انجام داد. هنگامی که برای کشیدن دندان خود آماده می‌شوید، دندان‌پزشک فک شما را ارزیابی می‌کند.
توصیه جهت مراقبت بعد از جراحی دندان
• بعد از جراحی بر روی ناحیه دندان گاز استریل را تا ۲۰ دقیقه نگه دارید و پس از آن مایعات خنک و یا بستنی میل نمایید.
• از مک‌زدن و خالی نمودن مکرر آب‌دهان خودداری نمایید.
از داروهای تجویز شده خود را به موقع و طبق دستور دندان‌پزشک استفاده نمایید.
• تا ۲۴ ساعت پس از جراحی غذاها و مایعات نرم و خنک (آب‌میوه خنک، سوپ سرد، بستنی و…) مصرف نمایید.
• بعد از ۷ تا ۱۰ روز جهت کشیدن بخیه به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.
• ممکن است تا ۴۸ ساعت پس از جراحی تورم، درد، کبودی و خون‌آبه داشته باشید، این امر طبیعی است و طی ۷ تا ۱۰ روز از بین خواهد رفت.
• در صورت مشاهده‌ی خون‌ریزی لثه یا دندان به شکل غیر قابل کنترل و شدید به دندان‌پزشک خود مراجعه نمایید و از هیچ‌گونه دارویی بدون تجویز پزشک استفاده نفرمایید.
• در روز جراحی دهان را شست‌و‌شو ندهید و از زدن مسواک بر روی محل جراحی خودداری نمایید.
• تا ۴۸ ساعت پس از جراحی از کشیدن سیگار، قلیان، پیپ و… خودداری کنید و همچنین از نی جهت نوشیدن مایعات استفاده نکنید. زیرا مکش باعث کنده شدن لخته تشکیل شده میشود و روند بهبودی را کند کرده و محل جراحی دردناک خواهد شد.
جراحی نسج نرم دندان چگونه است؟
در مواقعی به کار می‌رود که ریشه در بافت لثه بوده و کاملا در استخوان مدفون نشده باشد. هنگامی که دندان در زیر بافت لثه قرار دارد ولی در استخوان نهفته نیست، به آن جراحی نسج نرم دندان می‌گویند. جراحی نسج نرم دندان، در واقع جراحی ساده‌ای می‌باشد و بعد از ایجاد برش و فلپ توسط قلم مخصوص به نام الواتور خارج میگردد. و بعد از آن در صورت وجود کیست یا عفونت، آن ناحیه توسط قلم‌هایی به نام کورت تخلیه شده و بعد از شست‌و‌شو توسط نرمال سالین آن ناحیه بخیه زده میشود. توصیه‌ای که به بیماران داده میشود این است که در صورت داشتن دندان نیمه نهفته زودتر اقدام به خارج‌کردن دندان خود کنند زیرا با گذشت سن، دندان احتمال فک جوش شدن (الکیلوز) را دارد که خارج شدن آن را سخت می‌کند و علاوه بر این میتواند به دندان مجاور آسیب زده و باعث بروز آبسه و کیست و تخریب استخوان گردد.
جراحی نسج سخت دندان چگونه است؟
جراحی در نسج سخت و خارج‌کردن دندان عقل نهفته بسیار دشوار است و در برخی مواقع نیاز است که این جراحی با حضور جراح فک و صورت و جراح دندان‌پزشک انجام شود. در این پروسه برای خارج‌کردن دندان عقل، برشی در ناحیه مربوطه زده میشود و بعد از برداشتن استخوان‌های دور دندان، دندان تقسیم شده و برش زده میشود تا کاملا خارج شود. پس از جراحی بیمار باید حتما چند ساعت گاز را بر روی دندان خود نگه دارد و از صحبت‌کردن بپرهیزد و در محل بیرونی جراحی از کمپرس یخ استفاده کند تا پروسه درمانی با کمترین درد و ناراحتی ممکن و در بازه زمانی کوتاه‌تری طی شود.
مراقبت‌های لازم بعد از جراحی نسج سخت
• استفاده مرتب از داروهای تجویز شده توسط دندان‌پزشک
• رعایت بهداشت دهان و دندان به طور کامل برای کاهش ریسک و خطر عفونت
• پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین در ۷ الی ۸ روز پس از جراحی
• پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
• مصرف داروهای مسکن برای کاهش تورم و درد و استفاده از کمپرس یخ در ۲۴ ساعت اولیه بعد از جراحی
• شست‌و‌شوی دهان با استفاده از دهان‌شویه به مدت دو هفته
• مصرف غذاهای خنک و نرم که فشار کمتری به ناحیه جراحی وارد میکنند و مانع از درد و خون‌ریزی میشوند
• در صورتی که میزان درد، تورم و یا خون‌ریزی افزایش یافت بیمار حتما باید به دندان‌پزشک معالج خود مراجعه کند
اکسپوز یا نمایان کردن دندان نهفته چیست؟
منظور از دندان نهفته یا نهان، دندانی است به طور کامل از لثه خارج نشده است. اکسپوز دندان‌نهفته روش درمانی برای حل این مشکل است.علل این شرایط میتواند شامل افزایش تراکم دندان‌ها، الگوی‌رشد غیر طبیعی، یا قرارگیری نادرست دندان به دلیل ژنتیک و مسائل دیگر باشد. دندان‌های نهفته بیشتر در دندان‌های عقل و دندان‌های نیش دیده میشوند.
نشانه‌های نهفته بودن یک دندان چیست؟
علایم دندان‌نهفته ممکن است شامل درد، ورم، قرمزی و حساسیت لثه‌های اطراف باشد. در برخی موارد نیز ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد و فقط در بررسی های معمولی دندان‌پزشک این مسئله مشخص شود.اگر نهفتگی دندان بدون درمان باقی بماند، میتواند به مشکلات مختلفی منجر شود، مانند عفونت، بیماری لثه، آسیب به دندان‌های اطراف و نامنظم‌شدن دندان‌های همسایه. بنابراین، در صورت شک به وجود این نهفتگی، مراجعه به دندانپزشکی ضروری است.
روش‌های درمان نهفته‌بودن یک دندان
۱. خارج‌کردن: در صورتی که دندان به دلیل عدم فضای کافی از لثه خارج نشده باشد، ممکن است خارج‌کردن آن لازم باشد. این روش، با توجه به موقعیت و شرایط، توسط دندان‌پزشک انجام میشود.
۲. اکسپوژر براکتینگ: در برخی موارد، پزشک میتواند با استفاده از روش اکسپوژر براکتینگ، دندان نهفته را از لثه بیرون آورده و با استفاده از براکت و کشیدگی، آن را به جایگاه صحیح خود برساند. این روش اکسپوز دندان نهفته نام دارد.
فواید و مزایای اکسپوژر براکتینگ
۱- شاخص موفقیت بالا
۲- بهبود سلامت دندان
۳- زیبایی درمان‌شده
۴- میزان درد‌کم
آبسه دهان چیست؟
آبسه به حفره ی چرکی گفته میشود که حاوی بافت مرده، گلبول‌های سفید خون و باکتری می‌باشد. آبسه‌ها ممکن است در هر قسمتی از بدن، مانند آبسه‌دهان، رشد کنند و معمولا به صورت، توده قرمز، متورم و دردناک ظاهر میشوند. آبسه‌ها در بدن منجر به تورم غدد لنفاوی، تب و بیماری هایی از جمله: سپتی سمی میشوند. آبسه دهان یک غده چرکی است که منشا آن عفونت باکتریایی می‌باشد. این نوع آبسه با توجه به عامل به وجو آورنده آن، در قسمتهای مختلف لثه و دندان ها ظاهر می شود. آبسه‌دهانی معمولا همراه با تورم، درد و خارش است. تمام افراد باید مواظب باشند که در صورت مشاهده آبسه، جهت تشخیص و درمان، به دندان‌پزشک متخصص مراجعه نمایند.
انواع آبسه دهان
در اثر عفونت حاد باکتریایی، آبسه‌دهانی همراه با درد شدید ظاهر می شود، که باکتری ها از طریق زخم های لثه، یا سوراخ دندان‌های پوسیده، به اعماق نفوذ می کنند و باعث ایجاد آبسه دهان میشوند. آبسه های دهانی معمولا دو نوع هستند:
آبسه دهانی پری اپیکال
• آبسه‌دهانی پری اپیکال: این نوع آبسه معمولا در انتهای ریشه‌دندانی ظاهر میشود. آبسه‌دهان پری اپیکال، در نتیجه عدم درمان به موقع کانال ریشه‌دندان، ترمیم ناقص دندان در گذشته و یا آسیب‌دیدن دندان، به وقوع می‌پیوندد. که در این هنگام، باکتری‌ها به پالپ‌دهان که شامل: اعصاب، بافت همبند و رگ‌های خونی است، حمله می کنند.
آبسه دهانی پریودنتال
• آبسه‌دهانی پریودنتال: این نوع آبسه در لثه‌ها و در کنار ریشه دندانی اتفاق می‌افتد. که باید سعی شود در سریع‌ترین زمان ممکن درمان را زیر نظر دندان‌پزشک متخصص آغاز کنید.
درمان آبسه‌دهان:
• درمان آبسه باید به صورتی باشد که عفونت را کنترل کند، که در این مرحله دندان‌پزشک ممکن است آبسه را باز و تخلیه کند. با زدن برش کوچکی آبسه باز و تخلیه و سپس با نرمال سالین شست‌و‌شو داده می شود، که این عمل میتواند تورم ایجاد شده را کاهش دهد.
• در زمانی که آبسه‌دهان مربوط به عصب‌کشی ریشه‌دندان میشود، باید درمان عصب توسط دندان‌پزشک صورت بگیرد، تا عفونت از بین برود. در این عمل دندان‌پزشک پالپ داخل دندان را برداشته و آبسه را تخلیه می‌کند. بعد از آن، محفظه پالپ‌دندان و کانال ریشه توسط دندان‌پزشک پر و ترمیم‌دندان انجام میشود.
• بعضی مواقع آبسه‌دهان در اثر پوسیدگی بیش از حد و از بین رفتن دندان به وجود می‌آید که در این صورت دندان‌پزشک برای تخلیه و بهبود آبسه، دندان آسیب دیده را می‌کشد و آبسه را تخلیه می‌نماید تا عفونت بهبود یابد.
• با توجه به تشخیص دندان‌پزشک متخصص و پیشروی عفونت آبسه‌دهان، برای درمان عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز می شود که نوع و طول دوره مصرف آن به نظر دندان‌پزشک بستگی دارد. اگر عفونت فقط به محتویات آبسه محدود شود، نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست، ولی در صورتی که عفونت به قسمت های فک نفوذ کرده باشد، باید آنتی‌بیوتیک مصرف شود.
• از موارد دیگر که نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک می‌باشد، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف هستند که در صورت داشتن آبسه‌دهان، دندان‌پزشک برای طی شدن دوره‌ی درمان علاوه بر تخلیه آبسه از تجویز آنتی‌بیوتیک هم استفاده میکنند.
• قرص آبسه لثه: برای درمان آبسه و عفونت حاصل از آن، معمولا داروهای آنتی‌بیوتیک از جمله: آموکسی سیلین و اریترومایسین، توسط دندان‌پزشک تجویز میشود که مصرف به موقع و کامل آنها به بهبودی سریع عفونت شما کمک می کند.
درمان پالپ دندان دائمی نابالغ (آپکسوژنز) چیست؟
آپکسوژنز – درمان پالپ دندان دائمی :
این روش درمانی در دندان‌های بسیار پوسیده و آسیب دیده دائمی نابالغ که هنوز ریشه دندان کامل تکامل نیافته است انجام میشود، این روش درمانی برای زمانی است که درون کانال ریشه دندان زنده و سالم می‌باشد، اگر برای درمان پالپ دندان دائمی از روش آپکسوژنز استفاده شود تکامل نرمال و طبیعی ناحیه انتهای ریشه دندان ادامه خواهد داشت، چرا که اگر ریشه دندان به طور کامل تکامل پیدا نکرده باشد حالت انتهای ریشه دندان طبیعی نخواهد بود و در نتیجه امکان درمان ریشه دندان دائمی و پر کردن دندان با مواد خاص دندانپزشکی امکان پذیر نخواهد بود، می‌توان گفت این روش درمانی تقریباً شبیه به روش پالپوتومی دندان‌های شیری می‌باشد.
درمان پالپ دندان دائمی نابالغ (آپکسیفیکیشن) چیست؟
آپکسیفیکیشن – درمان پالپ دندان دائمی
در روش درمانی آپکسیفیکیشن برای دندان پوسیده دائمی نابالغ که هنوز ریشه آن کاملاً تکامل نیافته است زمانی که عفونت و التهاب به بافت پالپ کانال دندان برسد یا دندان دچار آبسه بشود پالپ دندان کامل خارج شده و بعد از آن به یکی از دو روش زیر دندان درمان می شود.
روش اول: بستن انتهای کانال دندان با قرار دادن مواد دندانپزشکی مخصوص در انتهای ریشه دندان، این روش درمانی به مراتب سریعتر از روش دوم که در ادامه ذکر شده است انجام میشود و همچنین در این روش امکان درمان دائمی ریشه دندان و ترمیم دندان در آینده در جلسات محدود امکان پذیر می باشد.
روش دوم: در این روش مواد مخصوصی در طول کانال دندان قرار داده میشود و سپس باید چند ماه صبر کرد تا انتهای کانال دندان با تشکیل بافت سخت دندانی مسدود بشود تا امکان درمان دائمی ریشه دندان امکان پذیر شود، البته توجه داشته باشید که در این روش درمانی در صورتی که طول مدت درمان طولانی باشد احتمال بروز شکستگی در ریشه دندان وجود خواهد داشت.
اپکسیفیکاسیون ریشه دندان چیست؟
اپکسیفیکاسیون ریشه دندان به عنوان یک فرایند درمانی بر روی اپکس ریشه دندان‌هایی که به هنوز روند رشدشان کامل نشده است و ریشه آن ها هنوز باز است، بر اثر تخریب و یا تحلیل ریشه دندان که در این حین عفونی نیز شده است، با این روش مورد درمان قرار میگیرند.
درمان زود هنگام و به موقع ریشه‌های عفونی دندان با روش اپکسیفیکاسیون ریشه دندان میتواند در سالم ماندن لثه‌های اطراف این دندان و همچنین استخوان فک تاثیر زیادی داشته باشد.
رشد ناقص دندان و باز ماندن ریشه های دندان به علت عدم رشد کافی، باعث عفونی شدن آن میگردد و درمان سختی را پیش روی دندان‌پزشکان قرار میدهد.
برای درمان اپکس ریشه دندان نیاز است که جراح متخصص دندان نسبت به شکافت لثه به انتهای ریشه دندان رسیده و با بستن انتهای ریشه با مواد مخصوص این کار نسبت به درمان اولیه اقدام نماید. این درمان با بسته شدن انتهای ریشه شروع و با از بین‌بردن عفونت آن ادامه پیدا می‌کند.
شاید نیاز باشد که متخصص دندانپزشکی با بستن ریشه‌های دندان، دندان مربوطه را فریز کرده و با پانسمان و تجویز دارو تا زمان رفع عفونت و خشک‌شدن آن ادامه داشته باشد. پس از رفع عفونت نسبت به ادامه روند درمان توسط پزشک معالج اقدام خواهد شد.