دندان قروچه کودکان در خواب یا براکسیسم شبانه، عارضه ای شایع است که طی آن کودک در هنگام خواب دندان های خود را به هم می فشارد یا می ساید. اگرچه اغلب موقتی است، اما شناخت “علت دندان قروچه کودکان در خواب” و پیامدهای آن برای سلامت دهان و دندان کودک اهمیت دارد. دلایل بروز براکسیسم متنوع هستند، از جمله:
خوشبختانه، راهکارهای درمانی و مدیریتی مؤثری اعم از پزشکی و خانگی برای کمک به کودکان مبتلا به این مشکل وجود دارد که می تواند به بهبود وضعیت آن ها و جلوگیری از عوارض کمک کند.
استرس و اضطراب به عنوان اصلی ترین و شایع ترین علت دندان قروچه کودکان در خواب مطرح هستند. روحیه حساس کودکان باعث می شود فشارهای عصبی ناشی از مسائل روزمره مانند تغییرات در محیط زندگی، تکالیف مدرسه، یا حتی تعاملات خانوادگی در آن ها ایجاد تنش و نگرانی کند. این وضعیت روحی، از جمله احساس خشم یا وجود افسردگی، می تواند ناخودآگاه در طول شب به صورت ساییدن دندان ها یا براکسیسم در کودکان نمود پیدا کند.
بنابراین، رسیدگی به سلامت روان و مدیریت عوامل استرس زا در کودک گام مهمی در کنترل براکسیسم شبانه او محسوب می شود.
در کنار این موارد مشورت با متخصصان دندان پزشکی در تهران یا سایر مناطق می تواند به تشخیص دقیق علت براکسیسم و دریافت راهکارهای مناسب درمانی، از جمله محافظ های دهانی شبانه، کمک شایانی کند و بخشی از روند رسیدگی جامع به سلامت کودک باشد.
اختلالات مرتبط با خواب، از جمله عوامل مهم مؤثر بر براکسیسم شبانه کودکان هستند. آپنه خواب، که طی آن مسیر تنفسی کودک به دلیل انسداد بافت نرم مسدود می شود، می تواند بدن را به واکنش وادارد؛ در این حالت، ساییدن دندان ها گاهی تلاشی ناخودآگاه برای باز نگه داشتن راه هوایی از طریق انقباض عضلات فک و زبان است. تشخیص ارتباط میان این اختلالات تنفسی و دندان قروچه، نیازمند بررسی تخصصی است. برای دریافت مشاوره های دقیق و راهکارهای مناسب در این زمینه، والدین می توانند به دندانپزشکان متخصص مراجعه کنند؛ در شهرهای بزرگی مانند تهران، یافتن بهترین دندان پزشکی تهران که در تشخیص و مدیریت این ارتباط پیچیده بین اختلالات خواب و سلامت دهان کودکان تخصص دارد، گام مهمی در جهت بهبود وضعیت کودک خواهد بود.
همچنین، کمبود خواب، بی خوابی یا داشتن خوابی ناآرام می تواند باعث افزایش تنش عضلانی فک شده و یکی از علت دندان قروچه کودکان در خواب به حساب می آید. تشخیص و درمان اختلالات خواب زمینه ای توسط متخصص می تواند به بهبود این عارضه کمک کند.
دندان قروچه کودکان می تواند به مرور زمان به سلامت و ظاهر دندان ها آسیب برساند. در صورت وارد شدن آسیب به دندان ها، استفاده از خدمات زیبایی دندان مکسدنتال برای ترمیم و بهبود ظاهر دندان پیشنهاد میشود.
مشکلات مرتبط با دندان ها و فرآیند رشد آن ها نیز می توانند از دلایل دندان قروچه کودکان در شب باشند. گاهی در زمان رویش دندان های شیری یا دائمی، فشار و ناراحتی ناشی از آن سبب دندان قروچه می شود. همچنین، عدم تراز صحیح دندان ها، کجی مادرزادی یا ناهنجاری های دندانی، و حتی ترمیم های غیر اصولی دندان که باعث عدم چفت شدن درست فک ها می شوند، می توانند منجر به این عارضه در خواب گردند. رفع این مشکلات دندانی نیازمند مراجعه به دندانپزشک است.
برای اطمینان از تشخیص و درمان دقیق این ناهنجاری ها در کودکان، بسیاری از والدین در تهران ترجیح می دهند به بهترین کلینیک دندانپزشکی تهران مراجعه کنند تا از کیفیت خدمات و تخصص تیم درمانی اطمینان حاصل کنند. دقت داشته باشید که هر کلینیک دندانپزشکی را دادای تخصص یکسان ندانید.
علاوه بر علل شایع تر مانند استرس و اختلالات خواب، عوامل زمینه ای متنوع دیگری نیز می توانند علت دندان قروچه کودکان در خواب شوند. شناسایی این دلایل برای درمان مؤثر اهمیت دارد و نیاز به بررسی تخصصی توسط دندانپزشک دارد. والدین در تهران می توانند برای انجام این ارزیابی های لازم به مراکز دندان پزشکی در غرب تهران یا سایر نقاط شهر مراجعه کنند. این بررسی تخصصی برای کشف علل زمینه ای که ممکن است شامل موارد زیر باشد ضروری است:
بررسی دقیق این علل زمینه ای توسط متخصص برای تعیین بهترین مسیر درمانی ضروری است.
علت دندان قروچه کودکان در خواب هرچه که باشد، به کودکان کمک کنید آرام شوند. آنها ممکن است حمام آب گرم بگیرند، چند دقیقه موسیقی آرامبخش گوش کنند یا کتاب بخوانند. و برای دندان قروچه ای که ناشی از استرس است، بپرسید چه چیزی فرزندتان را ناراحت میکند و راهی برای کمک پیدا کنید.
اگر مسئله پیچیده تر است، مانند نقل مکان به شهر جدید، با فرزندتان در مورد آن صحبت کنید و سعی کنید نگرانی هایش را برطرف کنید. در موارد نادر، راهکارهای ساده کاهش استرس برای متوقف کردن دندان قروچه کافی نیستند. اگر فرزندتان نمی تواند بخوابد یا رفتاری غیرعادی دارد، با دندانپزشک یا پزشکش همکاری کنید تا علت استرس را پیدا کرده و برای کمک کردن برنامه ریزی کنید.
بیشتر کودکان زمانی که دندان های شیری خود را از دست میدهند، دندان قروچه را پشت سر میگذارند. در همین حین، معاینات منظم دندانپزشکی میتواند به تشخیص و درمان دندان قروچه کمک کند.
برای درمان دندان قروچه کودکان در خواب ابتدا نیاز است وجود این عارضه در کودک شناسایی اولیه شود؛ اغلب از طریق نشانه های خاصی امکان پذیر است که والدین باید به آن ها توجه کنند. با مشاهده یا شنیدن این علائم می توان به وجود این عارضه مشکوک شد:
| علامت یا نشانه | توضیح/نکات کلیدی بر اساس بررسی رقبا |
| صدای ساییدن دندانها | شایع ترین و قابل شنیدنی ترین نشانه در شب که ممکن است فرد کنار کودک را نیز بیدار کند. |
| آسیب به دندانها | لبه پریدگی، ساییدگی مینا، صاف شدن نوک، ترک خوردگی، شکستگی، آسیب به پرکردگی ها. |
| درد و ناراحتی | درد در دندان ها، فک، عضلات صورت (خستگی عضلانی)، سردرد (صبحگاهی به‌ویژه در ناحیه شقیقه ها)، درد شبیه گوش درد یا در گردن، آسیب و درد داخل گونه یا لثه ها. |
| اختلال در خواب | صدا یا ناراحتی ناشی از دندان قروچه می تواند باعث بیدار شدن کودک یا کاهش کیفیت خواب شود. |
نحوه تشخیص نهایی و تعیین “علت دندان قروچه کودکان در شب” بر عهده دندانپزشک اطفال است که با معاینه دقیق وضعیت دندان ها، فک و بررسی علائم گزارش شده، مشکل را تشخیص داده و شدت آن را ارزیابی می کند تا برنامه درمانی مناسب را ارائه دهد.
اگرچه براکسیسم کودک در خواب در بسیاری موارد موقتی است، اما تداوم و شدت آن می تواند پیامدهای ناخواسته ای برای سلامت دهان و فک کودک به همراه داشته باشد. این عوارض ناشی از فشار و ساییدگی مکرر دندان ها هستند و شامل موارد زیر می شوند:
توجه به این عوارض و مراجعه به دندانپزشک در صورت مشاهده آن ها، برای پیشگیری از مشکلات جدی تر در آینده کودک اهمیت دارد.
برای مدیریت و کاهش دندان قروچه کودکان در خواب، به ویژه زمانی که شدید است یا علائم و عوارضی ایجاد می کند، رویکردهای درمانی متنوعی وجود دارد. انتخاب روش مناسب بستگی به علت زمینه ای و شدت عارضه دارد و معمولاً با مشورت دندانپزشک یا متخصص تعیین می شود. این رویکردها را می توان در دو دسته اصلی دسته بندی کرد:
شامل مداخلات کلینیکی توسط دندانپزشک یا پزشک، برای محافظت از دندان ها، اصلاح مشکلات فکی، یا رسیدگی به علل پزشکی و روانی زمینه ای. این درمان ها با هدف جلوگیری از آسیب بیشتر و رفع ریشه مشکل انجام می شوند.
اقداماتی که والدین یا کودک می توانند در خانه انجام دهند تا به کاهش علائم، مدیریت استرس یا پشتیبانی از درمان های تخصصی کمک کنند. این روش ها اغلب مکمل درمان های پزشکی هستند.
هدف اصلی تمامی رویکردهای درمانی، جلوگیری از آسیب بیشتر و بهبود کیفیت زندگی و خواب کودک است.
پیشگیری از دندان قروچه کودکان در خواب تمرکز بر مدیریت عواملی دارد که می توانند این عادت ناخودآگاه را تحریک کنند. هرچند نمی توان بروز آن را کاملاً تضمین کرد، اما با راهکارهای زیر می توان احتمال یا شدت آن را کاهش داد:
اجرای این اقدامات می تواند به سلامت کلی کودک و کاهش خطر دندان قروچه کودکان در خواب کمک کند.
